فیبروم رحم
فیبروم های رحم ، رشد های غیر سرطانی رحم هستند که اغلب در سنین تولید مثل فرد به وجود می آیند.اسامی دیگر آن فیبرومیوم و لیومیوم است.فیبروم رحم با افزایش خطر سرطان رحم همراه نیست ولی در مریض هایی که فیبروم رشد سریعی دارد و یا فیبروم آنها حین یائسگی رشد کرده است ، بایستی احتمال فیبروم سرطانی را در نظر داشت.
حدودا از هر 4 خانم ، 3 خانم زمانی درطول زندگی خود دچار فیبروم می شود، اما اکثر آنها از وجود آن بی اطلاع هستند. چون فیبروم ها اغلب منجر به هیچ علامتی نمی شوند. حتی پزشک شما ممکن است که فیبروم را به طور اتفاقی در حین معاینه لگن ویا سونوگرافی حاملگی کشف کند.
بطور کلی فیبرومهای رحمی بندرت احتیاج به درمان دارند. درمان طبی و روشهای جراحی می توانند فیبروم ها را کوچک نموده و یا بردارند، البته در صورتیکه فرد دچارمشکلات فیبروم شده باشد.
به طور نادر ، فیبروم ممکن است که احتیاج به یک درمان فوری و اورژانسی داشته باشد، در صورتی که فرد دچار درد حاد و شدید لگن و یا خونریزی قاعدگی شدید گردد.
علائم بیماری
خونریزی شدید و یا دردناک رحمی
خونریزی طولانی مدت رحمی ( 7 روز یا بیشتر)
فشار یا درد لگنی
تکرر ادراری
مشکل در تخلیه مثانه
یبوست
پشت درد یا پا درد
ترشح واژینال مزمن
به طور نادر ، ممکن است که فیبروم در صورتی که جریان خون آن دچار اختلال شود، سبب ایجاد درد حاد ویا در صورتی که فیبروم پایه داشته باشد و پایه آن دچار پیچ خوردگی شود ، سبب درد و تب شود.
محل فیبروم تاثیر زیادی روی علائم و نشانه های بیماری دارد.
فیبروم های زیر مخاطی: چون به سمت دیواره داخلی رحم رشد می کنند، گاهی اوقات مسئول خونریزی قاعدگی طولانی مدت ویا شدید هستند و یا در قابلیت باردار شدن فرد اختلال می توانند ایجاد کنند.
فیبروم های زیر سروز رحم : چون به سمت خارج رحم رشد می کنند ، گاهی اوقات می توانند روی مثانه فشار وارد آورند و سبب علائم ادراری و تکرر ادرار شوند.
اگر فیبروم به سمت پشت رحم رشد کند ، می تواند روی روده بزرگ فشار وارد آورده و یبوست ایجاد نماید و یا به اعصاب کمری فشار آورده و سبب پشت درد شود.
چه موقع باید یک دکتر را دید؟
ویزیت دکتر برای شما الزامی است اگر شما :
درد لگنی دارید که برطرف نمی شود
پریود های سنگین و درد ناک دارید
خونریزی و یا لکه بینی بین دو پریود دارید
درد هنگام نزدیکی جنسی دارید
مشکلات خالی کردن مثانه دارید
مشکلات اجابت مزاج دارید
همچنین ویزیت فوری دکتر در موارد خونریزی شدید رحمی و یا درد لگنی تیزی که ناگهانی ظاهر شده است ، حتما الزامی است.
علل بیماری
فیبروم های رحمی از بافت عضلانی صاف رحم ( میومتر ) منشا می گیرند. الگوی رشد فیبروم ها متفاوت است. بعضی از آنها آهسته رشد می کنند و بعضی در همان اندازه باقی می مانند و بعضی دیگر حتی در طول زمان جمع می شوند و کاهش اندازه می دهند.
اندازه و سایز فیبروم ها از بسیار کوچک که با چشم انسان قابل تشخیص نیست تا توده های بزرگ که می توانند سایز رحم را بزرگ کنند ، متفاوت است.آنها ممکن است یکی یا متعدد باشند. حتی در بعضی موارد
نادر ، ممکن است که آنقدر رحم را بزرگ کنند که تمامی شکم پر شود و به سطح قفسه سینه برسد.
دانشمندان علت فیبروم را نمی دانند ، اما مطالعات جدید اشاره به موارد زیر دارند :
علل و فاکتور های ژنتیک
نژاد
هورمون های زنانگی
فیبروم ها کلا در افرادی که حاملگی و زایمان داشته اند ، کمتر رخ می دهد. در افراد چاق ، فیبروم بیشتر دیده می شود. قرص های جلوگیری از بارداری با کاهش خطر ابتلا به فیبروم همراهند.
عوارض بیماری
خطر ابتلا به کم خونی بر اثر خونریزی شدید ویا طولانی مدت رحمی
ایجاد درد شدید بر اثر پیچ خوردن و یا استحاله فیبروم
اختلال در بارور شدن فرد به دلیل انسداد و یا منحرف شدن لوله های رحمی
فیبروم های زیر مخاطی می توانند منجر به اختلال در کاشت تخمک بارور شده در دیواره داخلی رحم شوند و نتیجتا رشد جنین تحت تاثیر قرار می گیرد. در این موارد، پزشکان اغلب توصیه به برداشتن این نوع از فیبروم ها قبل از تلاش برای بارور شدن می کنند .
در اغلب اوقات، فیبروم ها در حاملگی احتیاج به درمان ندارند.اگر که درد های شکمی در سه ماهه اول و دوم بارداری پیش آید آنرا می توان با مسکن های معمولی کنترل کرد. در مورد فیبروم هایی که منجر به سقط مکرر جنین شوند ، پزشک ممکن است که یکی از فیبروم ها و یا تمامی آنها را بردارد.
بخصوص اگر که هیچ علت دیگری برای سقط جنین به غیر از فیبروم یافت نشودو فیبروم شکل و فرم حدود رحم را تغییر داده باشد.
تست های تشخیصی
فیبروم ها اغلب به طور اتفاقی در حین معاینه روتین لگنی یافت می شوند. دکتر شما ممکن است که احساس نامنظمی در شکل رحم شما کند و پیشنهاد سونوگرافی برای تشخیص فیبروم کند.
سونوگرافی : بهترین و دقیق ترین روش برای تشخیص فیبروم می باشد. در این روش بی درد، با کمک امواج صوتی تصاویری از رحم و تخمدانها گرفته می شود.
امروزه یک نوع سونوگرافی بنام سونوگرافی واژینال تصاویر بسیار دقیق تری از رحم به دست می دهد.
(نسبت به روش قبلی سونوگرافی ابدومینال)
سایر روش های تشخیصی، هیستروسکوپی و هیستروسالپنگوگرافی می باشند.
گاهی اوقات سی تی اسکن ویا ام آر آی بسته به مورد شخص ممکن است که لازم شوند.
یک تست شمارش کامل سلول های خونی یا CBC برای تعیین وجود کم خونی در بیمار اغلب درخواست می شود.
درمان بیماری
در مورد بسیاری از افرادیکه فیبروم رحمی بدون مشکل و نشانه دارند سیاست تحت نظر گرفتن فیبروم بهترین گزینه است.بسیاری از فیبروم ها تمایل دارند که بعد از یائسگی کاهش اندازه داده و حتی ناپدید شوند. البته این در مورد تمامی آنها صدق نمی کند.
داروها شامل GNRH Agonist مثل :(Lupron)
این داروها با کاهش سطح هورمون های زنانگی ( استروژن و پروژسترون ) سبب یک حالت یائسگی موقتی می شوند. در نتیجه پریود قطع می شود و فیبروم ها جمع می شوند و کم خونی فرد بهبود می یابد.
البته این داروها اغلب در مرحله قبل از جراحی فیبروم به منظور کاهش اندازه آن و برداشت راحت تر فیبروم با عمل جراحی و نیز اصلاح کم خونی قبل از عمل جراحی بکار می روند. از عوارض آنها گرگرفتگی و پوکی استخوان در صورت مصرف طولانی مدت دارو ( بیش از 6 ماه ) هستند.قرص های جلوگیری خوراکی ویا قرص های پروژسترونی می توانند به کنترل خونریزی رحمی ناشی از فیبروم کمک کنند. ولی نمی توانند اندازه فیبروم را کاهش دهند .
هیسترکتومی ( عمل برداشت رحم ) : این عمل تنها راه حل دائمی برای فیبروم های رحمی است . اما باید در نظر داشت که این با این عمل توانائی بچه دار شدن فرد از بین می رود ، لذا برای افرادیکه دیگر مایل
به باروری نیستند، گزینه خوبی محسوب می شود.
میومکتومی ( عمل برداشت فقط فیبروم ) : این عمل عارضه اش از عمل برداشت رحم ، کمتر است ولی احتمال عود ( برگشت مجدد ) فیبروم با آ ن وجود دارد. میومکتومی می تواند به روشهای باز کردن شکم
و لاپاراسکوپی انجام شود. عمل لاپاراسکوپی برای برداشت فیبروم های کوچک استفاده می شود. اخیرا از ربات جراحی برای برداشت فیبروم های بزرگتر و بیشتر حین لاپاراسکوپی استفاده می شود.
میومکتومی هیستروسکوپیک : این روش یک گزینه مطرح برای برداشت فقط فیبروم های داخل رحم ( زیر مخاطی ) است. یک لوله باریک و بلند بنام هیستروسکوپ که در نوک آن یک دور بین تعبیه شده ، تحت بی حسی موضعی یا بی هوشی عمومی وارد رحم می شود و با دید کامل ، پزشک فیبروم را مشاهده کرده و بر می دارد.این روش فقط در وقتی که پزشک بسیار حاذق بوده و تکنیک این عمل را می داند ،کاربرد دارد.جراحی به روش سونوگرافی موضعی
Focused Ultrasound Surgery
یک روش جراحی جدید و غیر تهاجمی برای درمان فیبروم های رحمی با استفاده از ام آر آی
است.این روش بسیار موثر و بی خطر می باشد . مزایای این روش بهبودی سریع و عوارض کمتر در مقایسه با اعمال جراحی است ولی باید در نظر داشت که این روش فقط در کوتاه مدت موثر است .
میولیز Myolysis : در این روش لاپاراسکوپیک یک جریان الکتریکی و یا لیزر فیبروم را تخریب می کند و عروق خون رسان آنرا جمع می کند. امروزه ، بی خطر بودن این روش جای سئوال لست.
Endometrial Ablation برداشت بافت آندومتر (لایه داخلی رحم ): در این روش با کمک امواج انرژی حاصل از میکروویو و یا گرما ، بافت دیواره داخلی رحم تخریب می شود. این روش در توقف خونریزی غیر طبیعی رحم موثر است ولی روی سایز فیبروم ها تاثیری ندارد.
Uterine Artery Embolization - روش لخته سازی در شریان رحمی
در این روش یک دکتر رادیولوژیست مجرب ، با کمک تزریق موادی بسیار ریز پلی وینیل کلراید در عروق خون رسان رحم لخته ایجاد می کند.
در نتیجه خون رسانی فیبروم دچار اختلال می شود و فیبروم جمع می شود.این روش جدید برای درمان فیبروم رحم بسیار موثر است. فواید این عمل شامل عدم وجود برش در دیواره شکم و کاهش مدت بهبودی پس از عمل است. عوارض آن شامل درد های پس از عمل ( 7-2 روز پس از عمل ) و احتمال صدمه به ارگانهای مجاور رحم ویا تخمدانها می باشد . این روش برای افرادیکه مایل به بچه دار شدن پس از عمل هستند ، توصیه نمی شود. انجمن متخصصان زنان و زایمان این روش را فقط برای درمان کوتاه مدت خونریزی و علائم فشاری فیبروم موثر دانسته است.
