افسردگی پس از زایمان
بیماری افسردگی پس از زایمان مجموعه ای از تغییرات بدنی ، رفتاری و عاطفی است که متعاقب زایمان در زنان رخ می دهد . تشخیص این بیماری نه تنها بسته به مدت زمان رخداد علائم آن پس از زایمان بلکه وابسته به طول مدت افسردگی نیز می باشد .
علائم بیماری
علائم و نشانه های بیماری شامل اختلالات خواب ، تغییرات اشتها ، احساس خستگی مفرط و کاهش میل جنسی و تغییرات مکرر خلق و خو می باشند . گرچه در فرم های شدید تر بیماری تمایل به خودکشی و فرزندکشی نیز مشاهده می شوند .
عوامل خطرساز بیماری
فاکتورهای متعددی ممکن است سبب افزایش ریسک بروز بیماری شوند شامل :
دارا بودن سابقه افسردگی در دوران بارداری و یا قبل از بارداری
پائین بودن سن مادر
بارداری ناخواسته
فقدان حمایت کافی عاطفی فرد از سوی همسر و اطرافیان
بر طبق آمار انیستیتو بهداشت روان آمریکا ، بیشتر مادران پس از زایمان دچار نوعی خفیف از افسردگی بنام " اندوه پس از زایمان" می شوند . حدود یک در ده زن دچار فرم شدید تر و طولانی تر بیماری بنام " افسردگی پس از زایمان " و حدود یک در هر هزار زن دچار فرم بسیار شدید بیماری بنام " جنون پس از زایمان " می شوند .
اندوه پس از زایمان Post Partum Blues
در اکثر زنان ، در عرض چند روز اول متعاقب زایمان رخ می دهد و نرمال تلقی می شود . این تازه مادران دچار احساساتی از قبیل اضطراب ، بیقراری و غم و اندوه می شوند و ممکن است بدون دلیل خاصی گریه کنند . طول مدت آن از چند ساعت تا حداکثر 2 هفته پس از زایمان متفاوت است و در اغلب موارد احتیاج به هیچ نوع درمان خاصی غیر از حمایت عاطفی بیشتر مادر از سوی همسر و اطرافیان ندارد .معاشرت مادربا سایر مادران نیز بسیارمفید است .
افسردگی پس از زایمان Post Partum Depression
در عرض چند روز و یا حتی هفته ها پس از تولد نوزاد ممکن است رخ دهد و بر خلاف اندوه پس از زایمان که در بچه های اول شایع تر است ، در هر زایمانی ممکن است بروز یابد . افسردگی می تواند خود را به صورت اضطراب و بیقراری و یا عدم احساس شادی و غم شدید نشان دهد و عملا عملکرد روزانه فرد را دچار اختلال می کند . اگر فرد مبتلا درمان نشود طول مدت آن حتی میتواند متجاوز از یک سال نیز باشد . مراجعه به پزشک و درمان هرچه سریع تر بیماری اکیدا توصیه می شود . درمان از طریق مصرف داروهای ضد افسردگی و نیز مشاوره درمانی میسر است .
جنون پس از زایمان Post Partum Psychosis
فرم بسیار شدید افسردگی پس از زایمان می باشد که اکثرا مادران دارای زایمان اول را مبتلا می کند . بیماری می تواند خیلی سریع و اغلب در عرض سه ماهه اول پس از تولد نوزاد بروز یابد . این بیماران ارتباط خود را با واقعیت از دست داده و ممکن است که دچار توهمات بینائی و یا شنوائی شوند . آنها اغلب دارای بی خوابی و ترس و اضطراب شدید و غیر منطقی و رفتارهای عجیب و پارانوئید می باشند. این بیماران خیلی سریع به درمان با داروهای ضد افسردگی نیاز دارند . در برخی موارد لزوم بستری در بیمارستان جهت اجتناب از آسیب رساندن به خود و یا نوزاد ضروری است .
نکات طلائی جهت پیشگیری از افسردگی پس از زایمان
انجام منظم ورزش حداقل یک ساعت روزانه ، پیاده روی در هوای آزاد نیز ورزش محسوب میشود .
داشتن تغذیه ای مناسب و سرشار از ویتامین ها و میوه و سبزیجات تازه
اجتناب از مصرف الکل و کافئین ( موجود در قهوه ، چای و سودا )
ایجاد یک ارتباط عاطفی قوی بین زوجین و طلب حمایت وی در صورت نیاز
معاشرت با دوستان و اعضا خانواده
داشتن خواب و استراحت مناسب مادر بخصوص در زمان خواب نوزاد
